سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ پشکداری د دەرچوونا گەرا 27 یا قۆتابییێن زانکۆیا دهۆک دا کر و راگەهاند، ” هوين ئه‌ڤرۆ ده‌ربازى قۆناغه‌كا دى يا ژيانێ دبن. ژ ئه‌ڤرۆ پێڤه دێ به‌رپرسياريا كار و خزمه‌تا وه‌لاتى، گرنه سه‌ر ملێ خۆ. چ ئه‌وێت كو دێ ل كه‌رتێ گشتى، يان تايبه‌ت، يان دگه‌ل ڕێكخراوێت جڤاكا مه‌ده‌نى شۆل كه‌ن. ژبه‌ر هندێ ئێدى به‌رپرسياريا هه‌وه، ژ ئه‌ڤرۆ وێڤه دێ مه‌زنتر بيت.”
دەقێ گوتارا سەرۆکێ هەرێمێ:
ئاماده‌بوويێت خۆشتڤى، ده‌رچوويێت هێژا، ئێڤارى باش، هوين هه‌مى گه‌له‌ك بخێر هاتن بۆ ڤێ ڕێوڕه‌سمێ..
گه‌له‌ك خۆشحالم كو ڤێ ئێڤاريێ، ئه‌م پێكڤه دگه‌ل ده‌رچوويێت هێژا يێت خولا بيست و حه‌فتێ يا زانكۆيا دهۆكێ و مالبات و كه‌سوكارێت وان، به‌شدارييا خۆشى و شادييا هه‌وه دكه‌ين. ژ دل و ب گه‌رمى پيرۆزباهيێ ل ئێك ب ئێكى ده‌رچوويا و دايكوباب و كه‌سوكارێت وا دكه‌م. هيڤيا سه‌ركه‌فتنا به‌رده‌وام بۆ ده‌رچوويا د هه‌می وارێن ژیانێدا دخازم.
ده‌ستخۆشى و پێزانين بۆ سه‌رۆك و مامۆستا و فه‌رمانبه‌رێت زانكۆيا دهۆكێ كو دگه‌ل قوتابيا ماندى بووين. سپاس و ده‌ستخۆشى بۆ دايكوبابێت ده‌رچوويا. ئه‌و هاريكار بوون و زه‌حمه‌ت كێشا، دا ئه‌ڤرۆ ببينن كو كچ و كوڕێت وان، سه‌ركه‌فتى زانكۆ خه‌لاس كر و قۆناغه‌كا دى يا ژيانێ و به‌رپرسياريێ ده‌ستپێدكه‌ن.
ده‌رچوويێت هێژا..
هوين ئه‌ڤرۆ ده‌ربازى قۆناغه‌كا دى يا ژيانێ دبن. ژ ئه‌ڤرۆ پێڤه دێ به‌رپرسياريا كار و خزمه‌تا وه‌لاتى، گرنه سه‌ر ملێ خۆ. چ ئه‌وێت كو دێ ل كه‌رتێ گشتى، يان تايبه‌ت، يان دگه‌ل ڕێكخراوێت جڤاكا مه‌ده‌نى شۆل كه‌ن. ژبه‌ر هندێ ئێدى به‌رپرسياريا هه‌وه، ژ ئه‌ڤرۆ وێڤه دێ مه‌زنتر بيت.
پشتى چه‌ندين سالێت خويندنێ و خۆمانديكرنێ، هوين دڤێت ئه‌ڤرۆ ب دله‌كێ گه‌رم و پڕ ئومێد، ب گه‌شبينى، گاڤا بۆ داهاتيێ ژيان و كارێ خۆ پاڤێژن. دڤێت ئه‌و زانست و شه‌هره‌زايى و پسپۆڕييا كو هه‌وه د سالێت خويندنێدا ل زانكۆيێ بده‌ستڤه ئيناى، ب شێوه‌يه‌كێ كارا و ب ڕێكوپێكى د خزمه‌تا ملله‌ت و ئاڤاكرن و به‌ره‌ڤپێشبرنا وه‌لاتێ خۆ بكار بینن.
ئه‌ڤه ڕاستييه‌كه كو هه‌ژمارا ده‌رچوويا و پێويستييا بازاڕێ كارى يا هه‌ڤسه‌نگ نييه و بۆ هه‌مى ده‌رچوويا يا بساناهى نابيت كاره‌كى ببينن. به‌لێ یا ژ هه‌ر تشته‌كێ گرینگتر ئه‌وه كو هوين بێ هيڤى نه‌بن. دڤێت هه‌ر هه‌وڵ بده‌ن بۆ خۆپێشئێخستنێ. به‌لكى هنده‌ك بشێن هه‌يامه‌كێ خۆبه‌خشانه كارى دگه‌ل ڕێكخراو و ده‌زگه‌هێن جڤاكا مه‌ده‌نى و كارێ مرۆڤایه‌تی بكه‌ن، ئه‌ڤه دێ خۆپێگه‌هاندن و ئه‌زموونا هه‌وه ده‌وله‌مه‌نتر و دێ شانسێ هه‌وه ژى زێده‌تر كه‌ت بۆ په‌یداكرنا كاری.
هوين كو ژ جهـ و ده‌ڤه‌رێت جدا يێت كوردستانێ ئه‌ڤرۆ هاتن و ل زانكۆيێ پێكڤه بوون، دڤێت گيانێ هه‌ڤالينى و ئه‌زموونا خۆ يا پێكڤه‌كاركرنێ و پێكڤه‌بوونێ، يا هه‌ڤبه‌شيێ و به‌شدارييا خۆ يا سالێت زانكۆيێ، دگه‌ل خۆ ببه‌نه ناڤ جڤاكێ. دگه‌ل خۆ ببه‌نه جهێ كارى و د ژيانا هه‌وه يا ڕۆژانه‌دا پێويسته ڕه‌نگڤه‌ده‌ت. دڤێت ئه‌ڤ ئه‌زموونا هه‌وه، كولتوورێ لێبورده‌يى و پێكڤه‌ژيانێ و هه‌ڤقه‌بوولكرنێ ل كوردستانێ كويرتر و فره‌هتر بكه‌ت بتایبه‌تی له پارێزگه‌ها خۆشته‌ڤییا دهۆكێ.
ده‌رچوويێت هێژا..
چ جارا نه‌بێژن و وه‌سا هزر نه‌كه‌ن كو هه‌وه قۆناغا زانكۆيێ بدويماهى ئينا و ئێدى پێويستى و هه‌ولدانا هه‌وه ژبۆ فێربوونێ بديماهى تێت! نه‌خێر، چ جارا فێربوون و به‌رفره‌هكرنا ئاستێ زانين و تێگه‌هشتن و دنيابينيا مرۆڤى بديماهى ناهێت! مرۆڤ هندى زۆرتر بزانيت، دێ باشتر تێگه‌هيت كو هێشتا گه‌له‌كێ ماى بزانيت. چ جارا ديماهيا فێربوون و زانينێ نينه! دڤێت هه‌ر ڕۆژ ئاستێ فێربوون و زانين و شاهره‌زاييا خۆ بلندتر بكه‌ن. دڤێت هوين ببنه ڕۆناهييه‌ك بۆ ده‌وروبه‌رێ خۆ، دا ڕۆناهیتر بكه‌ن.
پێشكه‌فتنا بله‌ز يا زانستى و ته‌كنه‌لۆژى، وه‌سا كريه كو ژيان ژى گه‌له‌ك بله‌ز پێشكه‌ڤيت. پێويسته ڕۆژانه دگه‌ل پێشكه‌فتنێت نوى يێت سه‌رده‌مى، مرۆڤ ژى دگه‌ل پێشكه‌فتنا، خۆ نويڤه‌كه‌ت. ئه‌گه‌ر نه، دێ ل پاش مينين و ناگه‌هينه كاروانێ ملله‌تێت پێشكه‌فتى یێت جیهانێ! گۆڕانكارى و خۆنويكرن و ڤێڕاگه‌هشتن ب كاروانێ پێشكه‌فتنێ، هه‌م وه‌كى تاكه‌كه‌سه‌ك ئه‌ركێ هه‌وه‌يه، هه‌م ژى وه‌ك سيستمێ په‌روه‌رده و خويندن و فێركردنێ، ئه‌ركێ لايه‌نێت په‌يوه‌نداره. بۆ گه‌ل و وه‌لاتێ مه هيچ تشته‌كێ دى، هندى زانين و فێربوون و سيسته‌مه‌كێ باش و پێشكه‌فتى يێ په‌روه‌رده‌يى، پێويست نيه!
ئه‌ڤه بۆ مه هه‌وجه‌دارييه‌كا ژيانييه. بۆ ملله‌تێ مه پێدڤییه‌كا گه‌له‌كا گرنگه بۆ ئه‌ڤرۆ و پاشه‌ڕۆژا وان. وه‌ك مه به‌رێ ژى گۆتييه: كليلا سه‌ركه‌فتنێ، سيسته‌مه‌كێ باش يێ په‌روه‌ردێيه. لسه‌ر ڤى بنه‌ماى ژى، به‌رى نهۆ ل هه‌رێما كوردستانێ چه‌ندين هه‌ول هاتينه‌دان كو جهێ ده‌ستخۆشيێنه، ئه‌و هه‌ولێن هاتینه دان ل وه‌زاره‌تا په‌روه‌رده‌یا حكوومه‌تا هه‌رێمێ، وه‌زاره‌تا خویندنا بلند و جه‌نابێ سه‌رۆك وه‌زیران و هه‌می حكوومه‌تا هه‌رێمێ، لێ بێگومان ئه‌ڤه پرۆسه‌يه‌كه دڤێت هه‌را به‌رده‌وام بيت و دگه‌ل نويترين پێشكه‌فتنێت جيهانێ بچيت.
ب تنێ سيسته‌مه‌كێ په‌روه‌رده‌يى يێ باش و پێشكه‌فتى، دێ شێت هاريكاريا مه بكه‌ت بۆ هه‌بوونا نها و پاشه‌ڕۆژه‌كا مسۆگه‌ر و گه‌شتر بۆ ملله‌تێ مه. ب تنێ سيسته‌مه‌كێ په‌روه‌رده‌يى يێ باش و پێشكه‌فتى، دێ شێت جڤاكه‌كا پێشكه‌فتى يا ڤه‌كرى ئاڤاكه‌ت. زانين و زانست و فێربوون، هێزه‌كا مه‌زنا ژبنه‌هاتيه. ئه‌و هێزا كو دێ نها و پاشه‌ڕۆژا مه پارێزيت.
ئاماده‌بوويێن ڕێزدار..
دگه‌ل هه‌مى پێشكه‌فتنا، ل هه‌رێما كوردستانێ هێشتا گه‌له‌ك كار مايه دڤێت بێنه كرن. دڤێت ئه‌م د گه‌له‌ك وارێت جدادا، به‌رده‌وام بین لسه‌ر كارێ خۆ. هه‌ر ژ ئاڤاكرنا مرۆڤان و مرۆڤسازيێ، هه‌تا دگه‌هيته مفاديتنا ژ هه‌مى ده‌رفه‌ت و ده‌وله‌مه‌نديێت وه‌لاتێ مه.
گه‌له‌ك پێويسته ئاماده‌يى و په‌يمانگه‌هـ و كۆلێژێت زۆرتر و باشتر يێت پيشه‌يى و كارسازى و كارێ ده‌ستى و هۆستاكاريێ د وه‌ڵاتێ مه‌دا بێنه ڤه‌كرن. ژبه‌ر هندێ دڤێت ئه‌م د سيسته‌مێ په‌روه‌ردێدا، بها و گرنگييه‌كا تايبه‌ت بده‌ينه بازاڕێ كارى و باڵانس و هه‌ڤسه‌نگييه‌كێ دناڤبه‌را وارێ خويندنێ و بازاڕێ كارى و پێويستى و هه‌وجه‌داريێت ويدا چێكه‌ين. بۆ ڤێ چه‌ندێ دڤێت به‌رده‌وام سێكوچكا (حكوومه‌ت ـ بازاڕ ـ زانكۆ) ڤێكرا هاريكار و هه‌ماهه‌نگ و ته‌مامكارێت ئێكودو بن.
وه‌لاتێ مه خودانێ گه‌له‌ك ده‌وله‌مه‌نديێت سروشتى و مرۆڤييه، دڤێت ئه‌م نڤشێ نهۆ و يێ داهاتى لدويڤ پێويستى و ده‌رفه‌تێت هه‌يى ئاماده بكه‌ين. ده‌رفه‌ت و شيان هه‌نه كو ژێرخانێ كشتوكالى و گه‌شتيارى و پيشه‌سازى ل هه‌رێما كوردستانێ بێته موكومكرن. دڤێت هوين گرنگيێ بده‌نه كار و بزنسێت ئۆنلاين. بۆ ڤێ چه‌ندێ و بۆ هه‌می پێشكه‌فتنه‌كا دى ژى، دڤێت ئه‌م به‌رى هه‌ر تشتى و ده‌سپێكێ، ژێرخانێ په‌روه‌رده‌يى موكوم بكه‌ين.
ده‌رچوونا زانكۆيێ، چێنابيت بتنێ باوه‌ڕنامه‌ك بيت! دڤێت زانكۆيێت مه، سيستمێ مه يێ په‌روه‌رده‌يى، مرۆڤێ هزركه‌ر، ئاڤاكار و داهێنه‌ر به‌رهه‌م بينن. ده‌رچوويێت زانكۆيێ، دڤێت ب زانين و فێربوون و پسپۆڕيا خۆ، ده‌رفه‌تا كارى بۆ خۆ و بۆ ده‌وروبه‌رێ خۆ ژى په‌يدا بكه‌ن.
قوتابی یێت خۆشتڤی و ئاماده‌بوویێت ڕێزدار..
جهێ دلخۆشييه‌كا مه‌زنه كو ئه‌م ئه‌ڤرۆ ل زانكۆيا دهۆكێ ئه‌نجامێ بڕياره‌كا دروست يا به‌رى سيهـ سالا دبينين. سالا 1992ێ، ڕێزدار د. عيسمه‌ت محه‌مه‌د خالد و هژماره‌كا مامۆستايێت هێژايێت دهۆكێ، سه‌ره‌دانا جه‌نابێ سه‌رۆك بارزانى كرن و داخازا ڤه‌كرنا زانكۆيه‌كێ ل دهۆكێ كرن. جه‌نابێ وان ژى هه‌مى پشته‌ڤانى كر و زانكۆ هاته ئاڤاكرن.
سه‌رۆكێ زانكۆیێ و ئه‌و مامۆستایێن كو به‌رێ بنیاتێ ڤێ زانكۆیێ دانای، ئه‌ڤرۆ و دڤێ ڕۆژێدا جاره‌كا دی ده‌ستخۆشیێ و سپاسیا وان دكه‌م، د وان ڕۆژێن زه‌حمه‌تدا ب باوه‌رییه‌كا موكوم به‌رێ بنیاتێ ڤێ زانكۆیێ دانا كو ئه‌ڤرۆ ئه‌م هه‌می لڤێره به‌رهه‌مێ ڤێ زانكۆیێ دبینین كو به‌ری سیھ سالان هاتیه ئاڤاكرن ل دهۆكێ. ده‌ستێت هه‌وه هه‌میا خۆش بن و سه‌ركه‌فتی بن.
ئه‌م گه‌له‌ك دلخۆشين كو ئه‌ڤرۆ پشتى سيهـ سالا، زانكۆيا دهۆكێ د خولا خۆيا بيست و حه‌فتێدا (4,468) ده‌رچوويا ل (19) كۆلێژ و (66) به‌شێت جدا، ده‌رتێخيت. ده‌ستخۆشيێ ل هه‌مى وان دلسۆزا دكه‌م يێت كو هه‌ر ژ ڕۆژا ئێكێ و هه‌تا ئه‌ڤرۆ، ب هه‌ول و مانديبوون و زه‌حمه‌تا خۆ، ئه‌ڤ زانكۆيه گه‌هانديه ڤێ قۆناغێ. پيرۆزباهيێ ل هه‌وه و ل هه‌مى خه‌لكێ به‌هدينا بگشتى دكه‌م.
سيهـ ساله كو زانكۆيا دهۆكێ خزمه‌تا ڤێ ده‌ڤه‌رێ بتايبه‌تى و هه‌رێما كوردستانێ بگشتى دكه‌ت. ژ ده‌ڤه‌رێت دى يێت عێراقێ و ژ وه‌لاتێت جيران ژى، گه‌له‌ك كه‌سا ده‌رفه‌تا هه‌ى و هه‌بووى كو لڤێره خويندنا خۆ بديماهى ببينن. زانكۆيا دهۆكێ ب هزارا كادر و شاره‌زا دگه‌له‌ك واردا، يێت پێشكه‌شى جڤاكێ كرى كو ئه‌ڤرۆ يێ خزمه‌تێ دكه‌ن. لڤێرێ ژى ڕۆلێ بلند یێ مامۆستايێت زانكۆيێ جهێ ڕێز و پێزانينێ يه و ئه‌رك و به‌رپرسياريا وان گه‌له‌ك مه‌زنه، جاره‌كا دی ده‌ستێ وان دگڤێشم و پیرۆزباییه‌كان گه‌رم ل وان هه‌میا دكه‌م و سپاسیا وان هه‌میا دكه‌م يێت كو ئه‌ڤرۆ لێره.
ئاماده‌بوويێت ڕێزدار..
به‌رى چه‌ند ڕۆژه‌كا ب هه‌لبژارتنا سه‌رۆكێ نوى يێ كۆمارا عێراقا فيدرال ڕێزدار د. عه‌بدولله‌تيف ڕه‌شيد و ب ڕاسپارتنا ڕێزدار محه‌مه‌د شياع ئه‌لسوودانى بۆ پێكئينانا حكوومه‌تا نوى يا فيدرالى، پرۆسا سياسى ل عێراقێ كه‌فته قۆناغه‌كا نوى. ئه‌م جاره‌كا پيرۆزباهيێ ل سه‌رۆك كۆمار و ل سه‌رۆك وه‌زيرێ ڕاسپارتى دكه‌ين، هيڤيا سه‌ركه‌فتنێ بۆ وا دخازين.
دڤێ ده‌ليڤێدا من دڤێت جاره‌كا ته‌ئكيدێ بكه‌م كو هێز و لايه‌نێت سياسى يێت عێراقێ، دڤێت ده‌رس و په‌ندا ژ خه‌له‌تى يێت به‌ری نها وه‌رگرن! بۆ ئارامى و سه‌قامگيرييا سياسى و ئه‌منى و ئابووريا عێراقێ، دڤێت هه‌مى هێز و پێكهاتێت عێراق هاريكار و هه‌ماهه‌نگيێ پێكڤه بكه‌ن و پێكڤه كار بكه‌ن. هيڤيدارين بزووترين ده‌م حكوومه‌تا نوى يا فيدراڵى يا عێراقێ پێك بێت و به‌رسڤا داخازێت ڕه‌وايێت خه‌لكێ عێراقێ بده‌ت.
تڤيا حكوومه‌تا نوى يا عێراقێ، واقعێ عێراقێ وه‌كى خۆ ببينيت و كێشه و ئاريشێت وه‌لاتى چاره‌سه‌ر بكه‌ت. بتايبه‌تى ژى دڤێت كێشه و ئاريشا دگه‌ل حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بێنه چاره‌سه‌ركرن، چونكى ب باوه‌رییا مه كليلا ئارامى و سه‌قامگيريا عێراقێ، چاره‌سه‌ركرنا كێشه و ئاريشايه دگه‌ل هه‌رێما كوردستانێ لسه‌ر بنگه‌ها ده‌ستوورێ فیدرالێ عێراقێ.
ئه‌م هيڤيدارين قۆناغا بێت، قۆناغا چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌يێت عێراقێ بيت و ئارامى و سه‌قامگيرييا سياسى بۆ وه‌ڵاتی ڤه‌گه‌ڕيت. بۆ ڤێ چه‌ندێ ژى هه‌رێما كوردستانێ وه‌كى هه‌رجاره‌كا دی، دێ هاريكار و پشته‌ڤان بيت و بۆ هه‌مى چاره‌سه‌ره‌كێ له‌سه‌ر بنه‌مايێ ده‌ستوورێ عێراقێ.
ل دويماهيێ، ئه‌م ئومێده‌وار و پشتڕاستين كو ب هه‌بوونا ڤا گه‌نجێت دلسۆز و وه‌فادار بۆ وه‌لاتێ خۆ، ب وێ زانست و زانينا بده‌ستڤه ئيناى، ب وێ خزمه‌تا كو دێ ژ ئه‌ڤرۆ پێڤه ده‌ستپێكه‌ن، كوردستانه‌كا پێشكه‌فتيتر، ئارام و ته‌ناتر و پاشه‌ڕۆژه‌كا گه‌شتر يا ل هيڤيا كوردستانييا. ئه‌و كوردستانا كو پاشه‌ڕۆژێ ئه‌ڤ گه‌نجه دێ بڕێڤه به‌ن، دێ باشتر و ئاڤه‌دانتر و بهێزتر كه‌ن ب ئانه‌هيا خودێ و ته‌مه‌ندرێژ و سه‌ركه‌فتی بن د ڤێ ڕێكێدا.
ئه‌ڤه ژى پاداشت و خه‌لاتا باب و باپيرێت هه‌وهیه، باب و باپێر‌يێت هه‌وه یێت تێكۆشه‌ر كو دوهى هه‌مى ژيانا خۆ د خه‌بات و پێشمه‌رگاتيێدا ده‌رباز كر، ب ماندیبوون و به‌رخودانا خۆ ئه‌ڤ ڕۆژه بۆ مه چێكر دا هوين ئازاد بن و ئه‌ڤرۆ بشێن بخوينن و خۆ پێ بگه‌هينن. ژ وه‌لاتێ خۆ حه‌ز بكه‌ن، ئاڤا بكه‌ن و وڵاتێ خۆ بپارێزن.
ده‌رچوونا هه‌وه و هاتنا قوتابى يێت نوى كو دێ ل ڤێ زانكۆیێ ده‌ستپێكه‌ن، پيرۆز دكه‌م.
هه‌ر هه‌بن، هه‌ر شاد بن و هه‌ر سه‌ركه‌فتى بن.
ده‌مه‌كێ خۆش بۆ هه‌وه هه‌ميا و جاره‌كا دی ئه‌ڤ سه‌ركه‌فتنه ل وه هه‌میا پیرۆز بیت و كوردستان ژی ئاڤه‌دان بیت.
بخێربێن سه‌ر چاڤا.
