مەلا مستەفا بارزانی ناڤێ وی مستەفا شێخ محەمەد شێخ عبدلسلام، ل 14-03-1903 ژ دایكبوویە، بەری ژ دایکبوونا وی بابێ وی وەغەركرییە، بارزانی چار برا هەبوون، د ژیێ 3ئ سالیێدا د گەل دایکا خۆ ل مویسل دهێنە زیندانکرن ، بارزانی هەر ژ دەسپێکا ژیانا خۆ تێکەلی کارئ سیاسی بوویە.
ل سالا 1919ێ پەیوەندی ب رێزا بزاڤا رزگاری خوزا کوردی کرییە، ل وی دەمی شێخ ئەحمەد سەرۆك بوو، د هەمان دەمدا بارزانی هنارتییە باکوورئ کوردستانئ بۆ هاریکاریا سەرهلدانا نەهریەکان و ل وی دەمی شێخ عبدلقادر نەهری و شێخ سەعیدێ پیران دبینیت، ل سالا 1921ێ بۆ هاریكارییا ئەرمەنیان د چیت تورکیا و ل سالا 1931ێ پشكداری د سەرهلدانا بارزاندا دکەت.
مەلا مستەفا بارزانی ل سالا 1936ێ دگەل هەمی ئه‌ندامێن خێزانا خۆ دهێنە ڤەگوهاستن بۆ مویسل هەر ل وێرئ ژ لایئ پارێزگارئ موسل ڤه دهێتە ژەهرکرن بەلێ رزگار دبیت، ل سالا 1943ێ ل بارزان دگەل دوو هزار پێشمەرگان دەست ب شورەشا بارزان دكەت و پاش دگەل ئەندامێن خێزانا خۆ ڤەدگەریتە رۆژهەلاتا کوردستانێ و دەست ب ئاڤاکرنا کومارا کوردستان دکەت کو ل 22-01-1946ێ هاتە دامەزراندن و ل سالا 1947ێ دەست ب ئاڤاکرنا پارتی دیموکراتی کوردستان دكەت و درێژیێ ب شورەشا گەلئ کوردستانی دكەت.
هەتا 11-03-1970ێ حکومەتا عیراقێ نەچاردکەت دان ب مافێ گەلێ کوردستانێ بدەت و رێككەفتنا 11ێ ئادارێ هاتە ئیمزاكرن، و پاش ب مخابنی ڤە تووشی نەخۆشیا سیهان دبیت و بەرەڤ ئیرانێ دچیت و پاش دچیتە ئەمریکا بەلێ ژبەر نەخۆشییا خۆ یا گران ل 01-03-1979ێ دچیتە بەر دلوڤانیا خودئ.
