رێککەفتنا 11ی ئادارا سالا 1970 یا مێژوویی، ئێکە ژ مەزنترین روودانێن سیاسی ل ئیراقا کۆماری، چونکە بناغەیەکێ نوی یێ عەدالەتا نیشتیمانی و برایەتی ل ئیراقێ پەیداکر و ئێکە ژمەزنترین دەستکەفتێن شۆرەشا ئیلونا مەزن .بۆ ئێکەم جار دانپێدان ب مافێ رەوایێ كوردان هاته کرن ژلایێ رژێمەکا ئیراقیڤە، ھەرچەندە حزبا بەعس وەسا بۆ گەلێ کوردستانێ دیاردکر کو وان دانپێدان ب مافێ کوردان کر ژبەرکو وان دیت داخازیێن کوردان د رەوانە و ئەوژی حزبەکا پێشکەفتینە، بەلێ راستی وەسا نینە و بەعسیان بۆ چەندین ئەگەران و ژ نەچاری رێککەفتن مۆرکر پشتی چەندین شکەستنێن لەشکری ل سەردەستێ پێشمەرگێ شۆرەشێ خاری .
بەعسیان سەربۆرەک دی ھەبوو، ل سالا 1963 دەمێ ژ دەستھەلاتداریێ دوورکەفتین و باش زانی کو ئەگەرەکێ مەزن ئەو بوو کو شەرێ دژی خەلکێ کوردستانێ گەرم دکر . ھەروەسا نەپێچێبوون و کێم باوەری بۆ چارەکرنا ئاریشا کوردی ئەگەرەک مەزن بوو بۆ رێککەفتنا چەندین رژێمێن ئیراقێ ل بەغدا، ژبەر ھێرشێن وان دکرنە سەر دەڤەرێ و ھیچ ب دەستڤە نەئینا ژبلی شکەستنێ و روورەشییا سوپایێ ئیراقێ .ئەڤ چەندە دیار دکەت کو سوپایێ ئیراقێ نەشیا کێشا کوردی ب رێکێن لەشکری ب دووماھی بینیت. دربێن مەزنێن پێشمەرگێ کوردستانێ ل شۆرەشا ئیلونێ گەھاندینە سوپایێ ئیراقێ، نەچار دکرن کو داخوازییا دانوستاندنا دگەل سەرکردایەتییا شورەشێ بکەن .ھندەک ژ وان دانوستاندنا بۆ ھندەک تەکنیکا بوون دا وەختی ب دەسڤەبینن و دەست ب چارەکادی بکەن .ل سەر ئەگەرێ رێککەفتنا 11ى ئادارێ (جانپان راندل) دێژیت: (ل دەسپێکا ئیلونا 1969، رژێما ئیراقێ دەست ب ھێرشێن شەری کرن دژی خەلکێ کوردستانێ بەلێ زیانەکا ئێکجار مەزن ب سوپایێ ئیراقێ کەفت، ژبەر وێ چەندێ سەدام حسێن ل ھەیڤا کانونا دووێ چو کوردستانێ ژبو دانوستاندنان دگەل بارزانی ) 188 ( امە فی شقاق ) .
ترسا بەعسیان ژ کەفتنەکادی و داكو دەسھەلاتدارییا خوە موکم بکەن نەچاربوون ھندەک رێکێن دی پەیدا بکەن و تا رادەکی شۆرەشا کوردی راوەستینن و ئەگەر بشێن ژناڤ ببەن .ل دۆر وێ چەندێ، بارزانیێ نەمر زۆر دووربین بوو بەری رێککەفتنا 11ی ئادارێ ئیمزابكه‌ت کۆمبوونەک بەرفرەھـ گرێدا، ھەمی ئەندامێن کۆمیتا ناڤین و سەرکرده‌یێن لەشکری تێدا ئامادەبوون پشتی گوھێ خوە دایە ھەمی بیروبۆچوونێن ئامادەبوویان، ل دووماھیێ بارزانی بۆچوونا خوە بۆ وان دیارکر و گۆت: (لایێ رژێمێ بۆ ئیمزاكرنا رێککەفتنێ ژ حزبا بەعس پێکھاتییە ئەو حزبەکا شوفینییە و یا ھشک باوەرە دژی ئارمانجێن مللەتێ کوردستانێ یە و مە ئەزمونەک دگەل وان ھەیە، ل 1963 و 1969 ئەو ھەمی تشتێن د شیاندا ھەی چ لەشکری یان دارای یان راگەھاندنێ و جاش و خوە فرۆشان دژی مە ب کارئینان ژبۆ نەھێلانا مە، بەلێ وەکی ھین دزانن، ئه‌و شکەستن و مەرەما وان ب کارێن لەشکری ب جهـ نەھات.
ئەڤرۆ وان دڤێت ئەو تشتێ ب لەشکری ڤە ب دەستڤە نەھاتی ب رێکێن ئاشتی ب دەستڤە بینن و چ پیلان گێران بن بۆ ڤی بابەتی و دربان داننە بزاڤا مە ل ناڤدا بکاربینن کوشتی و کرینا ھندەک مرۆڤێن کێم باوەر و مە ژ ھەڤال و دوستێن مە دویر بێخن و ژ دەرڤە و ژناڤ دا، ب راستی من ھیچ باوەری ب وێ چەندی نییە کو ھاریکاریێ دگەل وان کەم، بەلێ ژبەر بەھرا پترییا دەنگان دڤێت دگەل وان رێککەڤین و ئەس ناچارم کو رازی ببم ب تایبەت کو ھندەک بەندێن رێککەفتنێ دانپێدانێ ب مافێ مللەتێ کوردستانێ دکەن ب ئۆتۆنۆمی، بەلێ دڤێت ئەم د ھشیاربین بۆ دەمێن بھێت.
دیارە کو بارزانی دزانی بەعسیان پیلان ھەنە باوەریا وی ب وان نەدھات بەلێ بارزانی ژبەر ھندەک خالێن گرنگ و داخوازییا بەھرا پتر یا ئامادەبوویێن کۆمبوونێ رێککەفتن ئیمزاكر.. دەمەک درێژ نەکێشا کو ھەستا بارزانی سەرکردەکێ بەعسیان پەسەندکر و ناڤ یاداشتێن خوەدا ھەربۆ وێ چەندێ ژی (بەعسیان بریاردابی کو تشتەکی بکەن، کێشا کوردی ل ل دووڤ بۆچوونێن خوە چارە بکەن پیلان بۆ کو ژ ناڤ ببەن ب ھەر رێکەکا ھەبیت) ئەڤە وێ چەندێ دیار دکەت کو بەعسیان نیەتا وان نەیا دروست بوو، لەورا دێ بینین سالێن پێشتر چەندین پیلان گێران بۆ نەھێلانا بارزانی و ئیدریسێ جانەمەرگ و ھندەک ھەڤالێن پارتی و ئەندامێن پارتی ھەر چەوابیت بەعسیان دەستھەلاتداری دانە دامه‌زرێنەرێ خوە میشیل عفلق ژبۆ پەیوەندیێن دگەل تیفرین شورەشێ بکەت ل بیرۆت پاش ل بالیۆزێ خوە سەمیر عەبدولا نه‌جم ھنارتە کوردستانێ و دگەل بارزانی و سەرکردایەتییا شۆرەشێ کۆمبوو ل دەڤەرا بالەکیان و سەمیر ئامادەبوونا رژێمێ دیارکر کو لاپەرەکێ نوو ژ پەیوەندیان کو رژێم ئامادەیە دانپێدنێ ب مافێ کوردان بکەت ل سەر بناغەیەکێ ئۆتۆنۆمی ل جھێ رێککەفتنا 29 خزیرانێ ھاتنا وی بۆ کوردستانێ بوو رێڤەکرنەک بۆ دەست پێکرنا دانوستاندنا و کۆمبوونێن دویر و درێژ ھاتنە گرێدان دگەل شاندێ رژێمێ ل دووماھیێ جێگرێ سەرۆکێ ئیراقێ ل وی دەمی سەدام حسێن ھاتە کوردستانێ دگەل بارزانی گەھشتە رێککەفتنا 11ی ئادارێ راستی خەلکێ ئیراقێ ب گشتی خەلکێ کوردستانێ و ب تایبەتی زور پێ خوەش بوون ب شەھیانا و تلیلیا پێشوازیا رێککەفتنێ کر ھەڤال و دۆستێن کوردان پێ خوشحال بوون و بزاڤا ئازادی خوازا کوردی بەرەف قوناغەکادی چوو چەندین دەسکەفتێن باش بارزانی و شورەشێ دەستڤەئینان ژ وان: گەهشتنا دۆزا کوردی بوو بۆ جیهانێ و بەرفرەھ بوونا رێزێن پارتی و زڤرینا چەندین کەسێن کورد بۆ سەرکارێ خوە و چەندین کەسانێن کورد و پارتی هاتنە دامەزراندن وەك وەزیر و پارێزگەر و رێڤەبەرێن ئیداران و خالەکادی یا زۆر گرنگ هەیە، ئەوژی ئێکبوونا رێزێن کوردان کو تەبایەك کەفتە د ناڤ دا و بلندبوونا هەستا نەتەوەی ل ناڤ خەلکێ کوردستانێ هاتە چاندن و خورت بوون.
ژلایه‌كێ دیڤە، رژێما ئیراقێ چەندین پێنگەڤ هاڤێتن بۆ موکمکرنا دەستهەلاتا خوە وەکو مۆرکرنا رێککەفتەکێ دگەل ئێکەتییا سۆڤیەتا هەلوەشیایی و پەیداکرنا هندەك رێکێن کرینا چەکی و نووکرنا سوپایێ ئیراقێ و خوەمالیکرنا نەفتا ئیراقێ و شییا هەمی دوژمنێن خوە و ئۆپۆزسیۆنێن خوە نەهێلن و دەست ب پیلانێ کر کو بزاڤا ئازادی خوازا کوردی نەهێلن وەکی دویر ئێخستنا کوردان ژناڤ سوپایێ عیراقێ و کارکرن دژی پارتی و هەڤالێن وێ هەرچەوابیت دڤێت راستی بهێتە گوتن کو رێککەفتنا 11ی ئادارێ دەستکەفتەك مەزن بوو بۆ خەلکێ کوردستانێ ئێکەم جار رژێمەکا داگیرکەرا کوردستانێ کو دانپێدانێ ب مافێ کوردان دکەت و پارتی ب ره‌نگەك رسمی کار دکر ل هەمی دەڤەرێن ئیراقێ بەربەلاڤ بوو، بناغەك موکوم بۆ خوە ئاڤاکر و هەستا نەتەوەی ل ناڤ خەلکێ کوردستانێ بلند بو و شاندێن پارتی بەرەڤ دەرڤەی وەلاتی چوون و کێشا کوردستانێ بۆ خەلکێ جیهانێ روهنکر و پەیوەندیێن پارتی دگەل پارتیێن ئیراقی و کوردستانی و ئیرانی و تورکیا و سوریا موکم بوون و بەربەلاڤ بوون دگەل بزاڤێن ئازادیخازا ل جیهانێ، چەندین گوندێن کاڤل کری هاتنە ئاڤاکرن و زمانێ کوردی هاتە خاندن ل خاندنگەهان و موچێن زێره‌ڤانێ سنورى بۆ پێشمەرگەی هاتنە ڤەکرن بەلێ رژێما ئیراقێ ئەو رێککەفتن ل ژێر فشارا لەشکری ئیمزاکر و ژبەر نیەتا نە پاقژ دەست ب پیلانان کر.
لێ دوزا مللەتێ کورد ژ هندێ مەزنترە ب پیلانەکێ ژناڤ بچیت ژبەرکو كۆمه‌كا پێشمەرگێن کوردستانێ بەردەوامی ب شورەشێ دا ب پالپشتییا چیایێن کوردستانێ رێنەدا چریسکا شۆرەشا ئازادیێ ڤەمریێت (حەجی عومەر شەتونسی و محەمەد تێلی ئورەماری و تەمەر رەئوف و سالح مەحمەد ئەمین چێ و عەلی شابو ئەرتیسی دگەل چەند پێشمەرگێن دی یێن قەهرەمان) بەردەوام ل سەر سنورێ باکورێ و باشورێ کوردستانێ ل دەڤەر دوسکی ژوریان دربێن مەزن ل لەشکرێ بەعسیان ددان بۆ وان دا دیارکرن کو دۆزا کوردی ب پیلانێن وان یێن چەپه‌ل ژ ناڤ ناچیت، و رۆژ بۆ رۆژێ ئەو چریسك گەش دبوو تاکو ب ناڤێ قیادا موەقەت هاتییە بناڤکرن، زۆر نەکێشا پشتی رێککەڤتنا جەزائیرێ یا خیانەتکاری؛ پێشمەرگێ کوردستانێ ئاگرێ شۆرەشا گولانێ هەلکر و جارەکا دی ئومێدا خەلکێ کوردستانێ گەش بووڤە.
