مەسەدەق تۆڤی
پار 10 شباتێ ل چالاكییا كۆلیژا زمان یا زانكۆیا دهۆكێ و ئه‌ڤ ساله ل 21 شباتێ ل چالاكییا هه‌ڤپشكا زانكۆیا نه‌ورۆز و ئالیین دى من بیرا ئاماده‌بووییان و خودانێن بریارێ ل رۆژا 15 گولانێ رۆژا زمانێ كوردى ئیناڤه و من پێشنیازكر ئه‌ڤ رۆژه نه تنێ د رێوره‌سمه‌كێدا بێته‌ساخكرن به‌لكى ببیته ده‌سپێكه‌ك بۆ گرنگیدانه‌كا پتر ب زمانێ كوردى و كونترۆلكرنا ئه‌و ئاریشه و ئاسته‌نگێن دكه‌ڤنه به‌ر زمانێ كوردى ب تایبه‌ت ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ، لێ ب مخابنیڤه نه پار و نه ئه‌ڤ ساله‌ژى كه‌سه‌كى ل دووڤ بانگێ من نیه‌تا نڤێژێ نه‌ئینا.
د سالێن چووییدا مه ئاماژه ب ئه‌گه‌رین ده‌سنیشانكرنا رۆژا 15 گولانێ وه‌ك رۆژا زمانێ كوردى كر، كو هه‌مان رۆژا ده‌رچوونا یه‌كه‌مین هژمارا كۆڤارا (هاوار HAWAR)یا میر جه‌لاده‌ت به‌درخانییه ل 15 گولانا 1932ێ ل شامی. دێ دوباره بێژم ده‌رچوونا (هاوار HAWAR)ێ شكاندنا ده‌رگه‌هێ وێ زیندانێ بوو یا ل پرانییا كوردستانێ زمانێ كوردى تێدا دژیا و د هه‌مان ده‌مدا ده‌سپێكا شۆرشه‌ك ره‌وشه‌نبیرى بوو كو د ده‌مه‌كێ كورتدا باندۆرا وێ شۆرشێ پرانییا هه‌ره‌مه‌زنا كوردستانێ ڤه‌گرتى، ئه‌ڤ بۆچوونه ژ وێ چه‌ندێ هاتییه كو كۆڤارا (هاوار HAWAR) د یه‌كه‌مین په‌یڤێن خوه‌دا رێباز و ئارمانجا خوه دیاركریه ده‌مێ دبێژیت: هاوار ده‌نگێ زانینێیه، زانین خوه‌ناسینه، خوه‌ناسین ژ مه‌را رێیا فه‌لات و خوشیێ ڤه‌دكه، هه‌ركه‌سێ كو خوه‌ناسدكه، دكاره خوه بده‌ناسكرن..هاوارا مه به‌رى هه‌رتشتى هه‌یینا زمانێ مه بده‌ناسكرن، له‌وما كو زمان شه‌رتا هه‌یینێ یا پێشینه.. (هاوار ژ1، 15 گولان 1932). وه‌ك میر جه‌لاده‌تى (هاوار HAWAR) ب ده‌نگێ زانینێ دایه‌نیاسین و ب زانینێ مرۆڤ خوه‌ناسدكه، خوه‌ناسكرن پاراستنا وه‌لات و گه‌له، پێنگاڤا سه‌ره‌كه و یا به‌راهیێ یا پاراستنا وه‌لات و گه‌ل زمانه، تنێ ئه‌ڤ دو خاله تێرا هندێ هه‌نه رۆژا ده‌رچوونا (هاوار HAWAR)ێ ببیته رۆژا زمانێ كوردى.
ژ ئه‌نجامێ سه‌ربۆر و خواندنێن من بوونا رۆژه‌كێ بۆ زمانێ نه‌ته‌وه‌یى، بیرۆكه‌ك پیروز و بهاداره، لێ رامانا وێ چه‌ندێ ناده‌ت كو تنێ ل وێ رۆژێ خه‌مێ ل زمانێ خوه‌یێ نه‌ته‌وه‌یى بخۆین، به‌لكى پێویسته ئه‌و رۆژه ببیته سه‌نته‌رێ بازنه‌یێ و ته‌ڤایى رۆژێن سالێ د خزمه‌تا وى سه‌نته‌ریدا بین.
ئه‌رێ بكریار مه ئه‌ڤ چه‌نده كریه..؟ د به‌رسڤیدا دبێژم نه‌خێر مه چ نه‌كریه، هه‌رده‌ڤه‌ره‌كێ و هه‌رپارچه‌كێ ژ كوردستانێ د ڤى واریدا تایبه‌تمه‌ندییا خوه هه‌یه و د كاودان و ره‌وشه‌ك جودادا دبۆریت و شیانێن هه‌رپارچه‌كێ ژ یا دى جودانه، له‌وما دێ د ڤى واریدا رۆناهیێ به‌رده‌مه سه‌ر باشوورێ كوردستانێ و تایبه‌تمه‌ندییه‌كێ ژى ده‌مه پارێزگه‌ها دهۆكێ. هندى په‌یوه‌ندى ب باشوورێ كوردستانێ كو خوه‌دى ده‌سته‌لاته‌ك نیمچه سه‌ربه‌خوه‌یه، كاره‌ك مه‌زن هاتییه‌كرن لێ ناڤه‌رۆك نه ل ئاستێ وێ مه‌زناتیێیه، ب سه‌دان كه‌نالێن ره‌وشه‌نبیرى و ئه‌كادیمى و راگه‌هاندنێ هه‌نه، لێ نه‌شیاینه وان مرۆڤان په‌روه‌رده بكه‌ن، عاشقێن زمانێ خوه و خه‌مخۆرێن زمانێ نه‌ته‌وه‌یى بن، ئه‌ز ئه‌زوكیێ، به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت، ده‌ڤه‌ركانێ و پشك پشكانێ، شه‌ره‌نیخا حزبایه‌تییا نه‌ره‌وا سه‌رێ رێكان ل به‌ر خه‌لكه‌كى به‌رزه‌كریه و ئه‌وێن هه‌تا به‌رى (30) ساله‌كان سه‌را خواندنا كوردى خوه دكره قوربان نها زارۆكێن وان ب زمانێن بیانى دخوینن و ده‌هان كێماسیین دن یێن دبنه ئاسته‌نگ به‌رامبه‌رى خواندن و وه‌رار و پیشڤه‌چوونا زمانێ كوردى.
ئه‌ز ئه‌زوكى و ده‌ڤه‌ركانێ ل ئاسته‌كییه ژبه‌ركو رۆژا زمانێ كوردى ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ یان هه‌ریمێ بریار ل سه‌ر نه‌هاتییه‌دان ژ سالا 2006ێڤه ئه‌و گرنگییا پێویست ل باشوورێ كوردستانێ ب ڤێ رۆژێ ناهیته‌دان، دژایه‌تى به‌رامبه‌رى ڤێ رۆژێ گه‌هشتییه ئاسته‌كى د دوسێ سالین چووییدا ب ئاشكرایى دژایه‌تییا ڤێ رۆژێ دهاته‌كرن و هنده‌كان تانه ل میر جه‌لاده‌تى ددان ژبه‌ركو كۆڤارا (هاوار HAWAR) به‌لاڤكرییه و بنگه‌هه‌ك بۆ رێنڤیسا كوردى ب تیپێن لاتینى دانایه.
د ڤێ ناڤبه‌رێدا پاریزگه‌ها دهۆكێ وه‌ك پشكه‌ك ژ هه‌رێما كوردستانێ كه‌تییه د ناڤبه‌را یێن ڤێ رۆژێ دپه‌ژرینن ل باكۆر و رۆژئاڤایێ خوه و یێن دژایه‌تییا ڤێ رۆژێ دكه‌ن ل رۆژهه‌لاتێ خوه، بێى كو ئه‌و ب خوه ژى خوه‌دى بریار بن، له‌وما ژى چالاكیێن مه د ڤێ رۆژێدا سنوورداینه، د ده‌مه‌كیدا كو ئه‌م ل سنوورێ پاریزگه‌هێ پتر ژ هه‌رئالییه‌كێ دی پێدڤینه ڤێ رۆژێ ب گرنگى وه‌رگرین، ب گرنگی وه‌رگرتنا ڤێ رۆژێ ژى نه تنێ گێرانا چه‌ند رێوره‌سم و سمیناره‌كانه، به‌لكى پیویسته نه‌به‌س رۆژا 15 گولانێ به‌لكى ته‌ڤایى رۆژێن سالێ وێ راستیێ به‌رچاڤوه‌رگرین ئه‌و زمانێ ئه‌م نها ل خواندنگه‌هین خوه دخوینین د مه‌ترسیێدایه، ئه‌گه‌ر لێ نه‌بینه خودان ئه‌وا ب ده‌هان سالان ئه‌م ل هیڤێ بووین ب ده‌ستڤه‌بینین كو زمانێ خواندنێیه دێ ژ ده‌ستده‌ین، ئه‌گه‌ر ژ ده‌ست نه‌ده‌ین ژى نابیته زمانێ شارستانیێ، ئانكو زمانێ خواندنێ، ناڤه‌ندێن زانستى و ئه‌كادیمى، بازارى، فه‌رمانگه‌هێ، و ته‌ندروستییێ و ژین و ژینگه‌هێ.
